బ్యాంకులకు వేల కోట్ల రూపాయల నష్టాన్ని మోపి దేశం విడిచి పారిపోయిన ఆర్థిక నేరగాళ్లు విజయ్ మాల్యా, నీరవ్ మోదీ, సంజయ్ భండారీలను భారత్కు అప్పగించేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం చేస్తున్న ప్రయత్నాలు కీలక దశకు చేరుకున్నాయి. ఇందులో భాగంగా యూకే నుంచి వచ్చిన ఒక ప్రత్యేక బృందం ఢిల్లీలోని తీహార్ జైలును పరిశీలించింది. ఈ పరిణామం ఆర్థిక నేరగాళ్లను స్వదేశానికి రప్పించడంలో భారత్కు ఒక ముందడుగు అని నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.
యూకే క్రౌన్ ప్రాసిక్యూషన్ సర్వీస్ (CPS) బృందం జూలైలో తీహార్ జైలును సందర్శించినట్లు అధికారులు ధృవీకరించారు. ఈ బృందం జైలులో భద్రతా ఏర్పాట్లు, ఖైదీలకు అందించే సౌకర్యాలను క్షుణ్ణంగా పరిశీలించింది. గతంలో యూకే కోర్టులు, భారతీయ జైళ్లలో ఖైదీలకు తగిన సౌకర్యాలు లభించవని, హింసకు గురయ్యే ప్రమాదం ఉందని ఆందోళన వ్యక్తం చేశాయి. ఈ నేపథ్యంలో యూకే బృందం సందర్శన కీలకంగా మారింది. జైలులోని సౌకర్యాలు అంతర్జాతీయ ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా ఉన్నాయని యూకే అధికారులు సంతృప్తి వ్యక్తం చేసినట్లు సమాచారం.
ఈ సందర్శన సందర్భంగా భారత ప్రభుత్వం యూకే బృందానికి కీలక హామీ ఇచ్చింది. ఆర్థిక నేరగాళ్ల భద్రత, సౌకర్యాల విషయంలో భారత్ పూర్తిగా కట్టుబడి ఉంటుందని స్పష్టం చేసింది. అవసరమైతే ఇలాంటి హై-ప్రొఫైల్ ఖైదీల కోసం జైలులో ప్రత్యేక “ఎన్క్లేవ్”ను ఏర్పాటు చేస్తామని కూడా భారత అధికారులు హామీ ఇచ్చారు. అలాగే ఖైదీల హక్కులను కాపాడతామని, విచారణ సమయంలో ఎవరినీ అక్రమంగా వేధించబోమని కూడా వివరించారు. ఈ హామీలు యూకే కోర్టులకు, వారి న్యాయ వ్యవస్థకు భారత ప్రభుత్వం యొక్క నిబద్ధతను తెలియజేస్తాయి.
విజయ్ మాల్యా: దాదాపు ₹9 వేల కోట్ల బ్యాంకు రుణాన్ని ఎగవేసి 2016లో లండన్కు పారిపోయాడు. అతని అప్పగింత కేసు ప్రస్తుతం యూకేలో పెండింగ్లో ఉంది.
నీరవ్ మోదీ: పంజాబ్ నేషనల్ బ్యాంక్ (PNB) నుంచి ₹14 వేల కోట్ల రుణాన్ని మోసం చేసిన కేసులో నిందితుడు. ఈ కేసును సీబీఐ, ఈడీ విచారణ జరుపుతున్నాయి. నీరవ్ మోదీని అప్పగించడానికి యూకే కోర్టులు ఆమోదం తెలిపినా అతను అప్పీల్కు వెళ్లాడు. అతని ఆస్తులలో కొంత భాగాన్ని ఈడీ ఇప్పటికే స్వాధీనం చేసుకుంది.
సంజయ్ భండారీ: ఆయుధాల డీలర్ అయిన భండారీ అప్పగింత అభ్యర్థనను గతంలో యూకే కోర్టు తిరస్కరించింది. తీహార్ జైలులో హింస, దోపిడీకి గురయ్యే ప్రమాదం ఉందని కోర్టు పేర్కొంది. ఈ కారణంగానే యూకే అధికారులు తీహార్ జైలును పరిశీలించడం ప్రాధాన్యత సంతరించుకుంది.
యూకే అధికారులు తీహార్ జైలుపై సంతృప్తి వ్యక్తం చేయడం.. భారత ప్రభుత్వం స్పష్టమైన హామీలు ఇవ్వడం వల్ల మాల్యా, నీరవ్ మోదీ, సంజయ్ భండారీలను భారత్కు అప్పగించే ప్రక్రియ మరింత వేగవంతం అయ్యే అవకాశాలు ఉన్నాయి. గతంలో భారత జైళ్ల పరిస్థితులను ఉదాహరిస్తూ యూకే కోర్టులు అప్పగింత అభ్యర్థనలను తిరస్కరించాయి. ఇప్పుడు ఆ అడ్డంకి తొలగిపోయినందున.. త్వరలో ఈ కేసుల్లో సానుకూల నిర్ణయాలు వెలువడవచ్చని నిపుణులు భావిస్తున్నారు. ఈ పరిణామం భారతీయ న్యాయ వ్యవస్థకు, ప్రభుత్వా అప్పగింత కేసులలో ఒక పెద్ద విజయంగా పరిగణించవచ్చు. దేశం నుంచి పారిపోయిన ఆర్థిక నేరగాళ్లను వెనక్కి రప్పించడంలో ఇదొక కీలక మలుపుగా మారింది.